COVID-19 İşgücü Piyasalarında Gençlerin Kırılganlıklarını Artırıyor

Geçtiğimiz günlerde 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’nı coşkuyla kutladık. Ben de bu vesile ile dünya ve Türkiye özelinde genç işgücü rakamlarını hakkında birkaç dikkat çekici husus paylaşmak istedim. Yaşamaya devam ettiğimiz COVID-19 pandemisi gençlerin işgücü piyasalarında kırılgan yapısını çok daha yükseğe çıkardı. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre, 2019 yılında tüm dünyada 500 milyona yakın 15-24 yaş arasındaki genç işgücünde yer alırken, bu gençler arasındaki işsizlik oranı %13,5 seviyesinde gerçekleşti¹ . Yapılan çalışmalar, genç işsizliğinin yetişkinlerin işsizliğinden önemli ölçüde yüksek olduğunu ve gençlerin işsiz kalma olasılığının yetişkinlere (25 yaş ve üstü) göre 3 kat daha fazla olduğunu gösteriyor². Yine ILO, pandemi sebebiyle 2020 yılında gençlerin %8,7’sinin iş kaybına uğradığını, yetişkinlerde ise bu oranın %3,7 seviyesinde gerçekleştiğini hesapladı³.

Kaynak: TÜİK, TSKB Ekonomik Araştırmalar

Peki Türkiye’deki genç işgücü pandemiden nasıl etkilendi? Rakamlar bize pandeminin en yoğun olduğu ve uzun süreli kısıtlamaların yaşandığı 2020 yılında gençlerin hem işgücüne katılımda hem de istihdamında ciddi düşüşler yaşandığını gösteriyor. 2019 yılında ortalama işgücünde yer alan gençlerin sayısı yaklaşık 5,2 milyon gerçekleşirken, 3,9 milyon genç istihdam edilmişti. 2020 yılına geldiğimizde ise işgücündeki genç sayısı ortalama %13,1, istihdam edilen genç sayısı ise %12,7 azaldı. 2020 yılı 2. çeyrekte ise bir önceki yılın aynı dönemine göre istihdam edilen genç sayısı 767 bin daraldı. Türkiye genelinde 2020 yılında 2019 yılına kıyasla işgücünün %5,5, istihdamın %4,8 gerilediğini hatırlatalım.

Kaynak: TÜİK, TSKB Ekonomik Araştırmalar

İstihdam rakamlarını gençler ve yetişkinler olarak ayrı ele aldığımızda da gençlerin pandemide çok daha yüksek oranda işlerini kaybettiğini görebiliyoruz. 2020 yılı Nisan ve Mayıs ayında gençlerde yıllık istihdam kaybı %20’lerin üstüne çıkarken, Türkiye’de kısıtlamaların tekrar sıkılaştığı dönem olan Kasım ve Aralık dönemlerinde de gençlerin yıllık istihdam kaybının %10’un üzerine çıktığını izliyoruz.

İşgücü rakamlarının gösterdiği üzere COVID-19 pandemisinin bedelini dünyada ve Türkiye’de gençler daha ağır ödüyor. Diğer yandan, bu yılın ilk çeyreği itibariyle Türkiye’de 15-24 yaş arasında yaklaşık 12 milyon genç bulunuyor ve bu gençlerin neredeyse 3 milyonu NEET (ne eğitimde ne istihdamda olan) statüsünde yer alıyor . Yani Türkiye’de her 4 gencin 1’i hem tecrübe kazanamıyor hem de yetenek setlerini geliştirmek adına herhangi bir eğitim programında yer alamıyor. Tüm bu rakamlar ışığında, ekonomilerin COVID-19 sonrası yeniden toparlanma çabasında olduğu bu dönemde sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınma sağlanması yolunda tüm ülkeler gibi, ama daha acil şekilde Türkiye’nin gençlerini güçlendirilmesi büyük önem taşıyor.

^{(1) ILO Tahminleri, https://ilostat.ilo.org/topics/youth/}

^{(2) ILO Tahminleri, https://ilostat.ilo.org/topics/youth/}

^{(3) TÜİK, İşgücü İstatistikleri}