Teknolojik Dönüşüm Ekseninde Kadın İşgücünün Geleceği

Geçen seneki blog yazımda, COVID-19 pandemisi nedeniyle evden çalışma koşullarının kadınların üzerindeki ücretsiz ev işi ve ücretsiz bakım yükünü artırdığına değinmiştim. Nitekim gerçekleştirilen anket sonuçları, aradan geçen 1 yılda, evden çalışmanın toplumsal cinsiyet eşitsizliğini derinleştirdiğini doğruladı.(1) Pandemi sürecinde kadınların %60’ı en az bir ücretsiz ev işinde daha fazla zaman geçirdiğini ifade ederken, aynı oran erkeklerde %54. Yine aynı şekilde, pandemi döneminde kadınların %56’sı en az bir ücretsiz bakım işinde daha fazla zaman geçirdiğini beyan ederken, erkeklerin ise %51’i aynı ifadeyi belirtmekte.

İşgücüne ilişkin veriler, pandeminin yarattığı istihdam kaybından ise yine kadınların daha fazla etkilendiğini ortaya koymakta. Türkiye genelinde kısıtlamalara paralel olarak Nisan 2020 itibarıyla, toplam çalışma saatinde geçen yılın aynı dönemine göre %34,3 oranında kayıp yaşandı. Veriler cinsiyet ayrımında incelendiğinde, kadın çalışanların çalışma saatlerinin %37,9 azalırken, erkek işçilerin toplam çalışma saatlerinin %32,9 gerilediği görüldü. Kadın çalışanların çalışma saatlerindeki kaybın, kadın çalışanların ücretlerinde yaratabileceği olası olumsuz etkiler önümüzdeki süreçte takip edilecek.

Kaynak: TÜİK, TSKB Ekonomik Araştırmalar

Salgın koşullarında, evden çalışma pratiklerinin yeni çalışma biçimi olarak hız kazanması, kadın işgücünün pandemi sonrası “yeni normal”e hazır olup olmadığı sorusunu gündeme getirdi. İstatistikler bu noktada dijital teknolojilere erişimin kadın ve erkekler arasında ayrıştığını ortaya koyuyor: Türkiye’de 16-74 yaş aralığındaki kadınların %67,6’sı son 3 ay içerisinde düzenli olarak internet kullandığını ifade ederken, aynı yaş aralığındaki erkeklerin %80,4’ünün düzenli internet kullanabildiği kaydedildi.(2) Avrupa Birliği genelinde ise aynı oranların kadın ve erkekler sırasıyla %86,3 ve %88,0 olarak kaydedildi.

Her sene olduğu gibi bu sene de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü TSKB Ekonomik Araştırmalar olarak kadınların işgücüne katılımı önünde olası riskleri değerlendirdiğimiz bir rapor yayınlayarak kutladık.(3) Raporumuzda, pandemi ve iklim riskleri ekseninde kadın işgücünün belirsiz geleceğini ele alırken, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlandığı “yeni bir dünya”yı hayal ediyoruz. Bu hayali gerçekleştirebilmek hiç kuşkusuz teknolojiye erişimde toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin masaya yatırılmasından geçiyor.

^{(1)UN Women. (2020). Whose Time to Care: Unpaid Care and Domestic Work During COVID-19 UN Women’s Rapid Gender Assessments: Leading Gender-Responsive Data Collection on COVID-19}

^{(2)OECDStat, 2019}

^{(3)TSKB Ekonomik Araştırmalar Tematik Bakış, Kadın Isgücünün Belirsiz Gelecegi: Pandemi ve Iklim Riskleri Perspektifinden Bakıs, Mart 2021 https://www.tskb.com.tr/i/assets/document/pdf/TSKB_tematik_bakis_kadin_isgucunun_belirsiz_gelecegi_TR.pdf}