Avro/dolar Paritesi İhracat Görünümünü Nasıl Etkiliyor?

Uluslararası kuruluşların Türkiye’nin büyüme performansına ilişkin beklentilerini aşağı yönlü güncellediğini izliyoruz. Zaten öncü göstergeler de iç talebe ilişkin olumsuz görüntü çizmeye devam ediyor. Böyle bir ortamda net ihracatın büyümeye sunacağı katkı oldukça önemli bir hal alıyor.

Dolayısıyla makro ekonomik öngörüler oluşturulurken ihracat tahminleri yine ayrı bir öneme sahip. Ancak yapılan tahminlerin tutarlı ve isabetli olabilmesi için verinin iyi tanınması ve anlaşılması gerekiyor. Veriyi bozan gürültüler varsa bunların temizlenmiş olması çok önemli. Veriyi bozan gürültü derken gidişatın yanlış yorumlanmasına neden olabilecek geçici faktörler kast ediliyor. Öngörmeye çalışılan değişken bu gürültülerden arındırılmazsa, öngörü isabetinin azalması kaçınılmaz olacaktır.

Bu gürültülerden biri de avro/dolar paritesinin hareketi. Bu konuda Temmuz 2018’de bir çalışma yayınlamıştık . Bugün ihracat performansının gündemdeki yeri nedeniyle çalışmanın sonuçlarını güncelleyerek sunuyoruz.

İlk grafikten de görüldüğü gibi avro/dolar paritesinin ihracat artış oranına sunduğu katkı 2018 yılının ortasından beri azalmakta. Mart ayı itibariyle 12 ay birikimli ihracatın yıllık artış oranı %5,4 seviyesindeyken, avro/dolar paritesinin bu artış oranına 0,5 yüzde puan negatif katkı verdiği dikkat çekiyor. Yılın kalanına ilişkin 1.13-1.14 seviyesinde parite varsayımıyla, 2019 sonu itibariyle parite etkisinin ihracatı 2 yüzde puan kadar aşağı çekecek yönde etkide bulunabileceğini hesaplıyoruz. Bu da manşet ihracatın avro/dolardaki hareketin yarattığı cebirsel etki nedeniyle kabaca 3,5 milyar dolar aşağı yönlü baskılanabileceği anlamına geliyor. Yıl sonu ihracat tahminlerine ilişkin modellerde dikkat edilmesi gereken bir büyüklük.

Manşet ihracat rakamlarından parite hareketinin etkisi çıkartıldığında, ihracatın ana eğilimi daha doğru tespit edilebiliyor. Aşağıdaki grafikte de görüldüğü gibi, 12 ay birikimli parite hariç ihracatın yıllık artışı, Eylül 2018’den beri güçleniyor.