Kalkınma Finansmanı Havuzu Büyürken Payımızı Artırmak da Bizim Elimizde
Uluslararası Para Fonu (IMF) - Dünya Bankası (DB) yıllık toplantıları bu hafta Marakeş’te gerçekleşecek. Toplantıların gündeminde izlenecek konulardan biri de DB’nin yeniden yapılandırılması olacak. İklim finansmanındaki yetersizlik yani finansman açığı, tartışmaların büyümesindeki çıkış noktası.
DB Grubu Başkanı Ajay Banga’nın, kurumun toplam yeni finansman taahhüt kapasitesini önümüzdeki 10 yıllık dönemde 100 ila 125 milyar dolar kadar artırmayı hedeflediği biliniyor(1). Böylece yıllık yeni finansman hacminde 250 milyar doların üzerine çıkılmasının planlandığı anlaşılıyor. Böylesi bir hacim artışının iklim finansman açığının kapanmasına ne kadar merhem olacağı tartışmalı. Nitekim Bağımsız Uzmanlar Grubu’nun konuyla ilgili yayınladığı çalışma, Çok Taraflı Kalkınma Bankaları’nın (ÇTKB) finansmanının 3 katına çıkarılması gerektiğine işaret ediyor(2).
Tabi konunun ülkemiz açısından da önemi büyük. DB’nin Türkiye’deki operasyonlarını 35 milyar dolara yükseltme teklifini hatırlarsınız, geçtiğimiz ay gündeme gelmişti(3). Bu teklifin DB’nin dünya genelinde finansman hacmini artırma arayışıyla aynı dönemde gerçekleştiğini atlamamak gerekiyor. Uluslararası kalkınma finansmanı havuzundaki büyüme sadece DB çerçevesinde ele alınmıyor. Dünya bir bütün olarak ÇTKB’lerin reformunu 1 yılı aşkın süredir tartışıyor. Ben reform diyeyim, ama ilk ve en önemli maddesi finansman hacmi tabi. ÇTKB reform sürecinin çıktısı olarak kalkınma finansmanı havuzunda yaşanması beklenen bir büyüme var. Bu büyümenin de Türkiye’ye “bir ölçüde” yansımasını beklemek, şaşırtıcı olmayacaktır. Ama ne ölçüde?
Dolayısıyla soru, DB ya da benzeri kurumlarda küresel finansman havuzu büyürken, Türkiye’nin aynı zamanda bu havuzdan aldığı payı nasıl artırabileceği olmalı. Bu soruya cevap verirken, finansmanın ne için temin edileceğine ilişkin dilimizi yeniden kurgulamamız gerekebilir. Çünkü ÇTKB’lerin misyonu değişecek ve bu değişim politika tasarım sürecindeki anahtar kelimelerin değişmesini gerektirecek. Ancak bunu bir başka yazının konusu yapalım.
(1) https://www.ft.com/content/18eaad92-ae2d-4b72-ba40-e8d85e8f18b9
(2) https://www.cgdev.org/sites/default/files/The_Triple_Agenda_G20-IEG_Report_Volume1_2023.pdf
(3) https://www.bloomberght.com/dunya-bankasindan-turkiyeye-18-milyar-dolarlik-ek-kaynak-2337935
Bunlar da İlginizi Çekebilir
