Gelişmekte Olan Ülkelere Bakış: Virüs Geldi, Sermaye Gitti

10 yıl sonra bu günleri nasıl yazacaklarını merak ediyorum. Başlık ihtimallerini konuşalım mı?

Bir küçücük virüs, koskocaman ekonomileri devirdi

Maalesef bu başlığa itirazım olur. Ekonomileri deviren bir küçücük virüs değil, yıllarca iktisadi önceliklerin salgınlarla mücadele gibi kritik alanların dışında belirlenmesi oldu.

Suya dokunmazmış, sabuna dokunmazmış, pise bak!

Özdemir Asaf’ın dizeleri bence pek güzel anlatıyor küresel sıkıntıyı. Çok temel bir kuralın ihlali—hem kelime anlamıyla, hem de mecazen- neler getirdi başımıza!

Bile bile lades!

Benim favorim sanırım bu. İşin uzmanları dünya genelinde salgın hastalıkların ne kadar önemli bir tehdit olabileceğini söylerken, önlem alınmamış olması, bile bile lades değildir de nedir?

Peki tamam, 10 yıl sonraki başlıkları 10 yıl sonra konuşalım. Biz bugüne gelelim. Her ülke karınca kararınca iktisadi adımlarla COVID-19’un genel ekonomi üzerindeki etkileri ile mücadele etmeye çalışıyor. Kimi yeterli olacak, kimi de olmayacak. Zaman içerisinde göreceğiz.

Ama bu yaşananların bir de piyasa etkisi var. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin (GOÜ) sermaye piyasalarından kuvvetli çıkışlar izliyoruz. Birkaç rakam vermek isterim:

Uluslararası Finans Enstitüsü’nün (IIF) verilerine göre, 1 Ocak-24 Mart 2020 arasında gelişmekte olan ülkelerin piyasalarından 78 mr ABD doları çıkış yaşandı

Aynı dönemde hisse senetleri piyasasından çıkış 57,8 milyar ABD Doları, tahvil piyasalarından çıkış ise 20,5 milyar ABD Doları

Günlük çıkışın en fazla olduğu ülke tabi Çin ama 24 Mart günü itibariyle Çin hisse senetleri piyasasına giriş olduğu görülüyor.

Yukarıdaki grafik, 7 günlük ve 28 günlük hareketli ortalama olarak sermaye hareketlerini gösteriyor. Çıkışların hızlandığı dönem, Şubat ortalarında başlıyor; yani Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) konuyu yaygın salgın olarak belirlemesinden çok önce.

Mevcut resim, sermaye çıkışlarında bir yavaşlama gösterse de, bu durum sırada sermaye girişi olacağı anlamına gelmiyor. Zamanlama önemli.

Fakat sanırım daha önemlisi giriş başladığında bunun hangi GOÜ’leri tercih edeceği. Unutmayalım ki, karşımızda COVID-19 hassasiyeti DSÖ’den daha çevik ve fazla olan bir sermaye piyasası var!

GOÜ’lerin iş işten geçtikten sonra “Sağlık olsun!” demek yerine, şimdiden sağlık konusundaki bütün tedbirleri almaları piyasaları da iyileştirecek gibi görünüyor. Olmaya devlet cihanda, bir nefes sıhhat gibi!