Vay başımıza “Gelecekler”!

Bu yıl 26 Temmuz tarihli Financial Times, sonraki yıllarda da hatırlayacağımız bir kapak fotoğrafı ile yayınlandı. Hemen tarifini yapayım: Yakında görevini teslim edecek olan Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Draghi’nin yorgun gülümsemesiyle bir fotoğrafını getirin gözünüzün önüne. Fotoğrafın yanında iki cümle: Enflasyon cephesinde gördüklerimizden memnun değiliz. Harekete geçmekte kararlıyız (We don’t like what we see on the inflation front. We are determined to act.).

Normal şartlar altında bu cümle aklınıza ne getirir? Kodlarınızdaki yüksek enflasyona bağlı olarak –benim gibi-, bunu rahatlıkla yüksek enflasyona karşı mücadele kararlılığı cümlesi gibi algılayabilirsiniz örneğin. Ama önerim: bir daha düşünün!

Draghi’nin enflasyonda görüp de beğenmediği manzara, fiyatlar genel seyrindeki artışın beklenenin altında kalması ve kalmaya devam edeceğine dair beklentiler. Nitekim beklenti anketleri ve piyasa fiyatlamalarında durum çok net.

Avrupa Merkez Bankası (AMB), profesyonel tahmin verenler arasında bir anket düzenliyor. Çeyreklik bazda açıklanan bu anketin sonuçlarından biraz bahsetmek isterim:

• Enflasyon beklentileri ikinci çeyrekte birinci çeyreğe göre, üçüncü çeyrekte de ikinci çeyreğe göre aşağı geldi.
• Senenin ilk anketi ile son anketi kıyaslandığında 2018-2019 ve 2020 yıllarının her biri için enflasyon beklentisindeki düşüş 0,2 yüzde puan.
• Gelin farklı bir hesap daha yapalım ve 2018’in son çeyreğindeki anketin sonuçlarına bakalım. Bu anketteki “bir yıl sonrası, iki yıl sonrası” tahminlerini 2019’un üçüncü çeyreğinde yapılan anketin “bu yıl, gelecek yıl” tahminleri ile eşleştirelim. Bu durumda enflasyon beklentilerindeki aşağı yönlü güncellemenin aslında 0,4 yüzde puan olduğu görülüyor.
• Anket katılımcısı arkadaşlara iyi niyet ve emekleri için teşekkür ediyoruz ama çeyreklik sonuçları beklemeden, piyasa fiyatlamalarından da durumu görüyorduk (bknz. alttaki grafik). Piyasanın gördüğünü herkes görüyor muydu sorusu önemli ve maalesef “evet” demek zor.

Örneğin AMB’nin anketine katılanlar beş yıl sonrasında enflasyonu %1,7 seviyesinde görürken, IMF-Dünya Bankası bunu neredeyse %2’ye taşıyor. Elbette o tahminler de güncellenecek ama bu bile gösteriyor ki, henüz küresel oyun planı düşük enflasyonu ve bunun getirilerini/götürülerini tam fiyatlamadı.

Gelişmekte olan ülkelerde konu sadece “gelişmiş ülkelerde faizler düşecek, bize sermaye gelecek” bakışıyla ele alınıyorsa, çok eksik kalıyor demektir. Bunun büyüme ve ticaret bacağını konuşmanın tam zamanı!