İklim Değişikliği ile Mücadelede Ormanların Önemi

Orman varlığı, iklim krizi ve küresel ısınma ile mücadelede önemli faydalar sağlamakta. Yapılan hesaplamalar ormanların gerçekleştirdiği karbon emiliminin yıllık 2,6 milyar ton olduğuna işaret ediyor. Bu rakam fosil yakıtların tüketilmesi nedeniyle oluşan karbon emisyonunun yaklaşık üçte birine karşılık geliyor. Ormanların karbon emilimindeki bu önemli rolü, ormansızlaşmanın (deforestation) da etkilerinin büyük olmasına neden oluyor. Dünyada ormansızlaşma nedeniyle artan net sera gazı salımı, tüm ulaştırma sektörünün gerçekleştirdiği salımdan daha yüksek bir rakama karşılık geliyor. ⁽¹⁾

Orman rezervinin dünyada yıllık %0,5 oranında büyüdüğü tahmin ediliyor. Ancak önümüzdeki 30 yılda toprağın kullanım şeklindeki değişim ve ağaçların yaşlanmasının etkisiyle, rezervlerdeki büyüme oranının yavaşlaması bekleniyor.⁽²⁾ İklim değişikliğinin orman alanları üzerinde yarattığı tahribat da göz önüne alındığında görünüm daha da olumsuz bir nitelik kazanıyor.

Orman ekosisteminin iklim değişikliğinden dolayı artan ölçüde baskı altında olması Avrupa Yeşil Mutabakat’ı (AYM) dokümanında da yerini buldu.⁽³⁾ AB, AYM kapsamında yeni bir orman strateji dokümanının hazırlanmasını gündemine aldı. Hazırlanacak strateji dokümanında karbon emilimi, ormanla bağlantılı sanayi ve hizmetler ile bio-çeşitlilik gibi orman döngüsünün tüm aşamalarını dikkate alan bir planlama hedefleniyor.

Ormanların iklim değişimine adaptasyon sürecine olumlu katkı vermesini sağlamak amacıyla piyasa temelli yaklaşım geliştirilmesi yönünde de çalışmalar olduğu görülüyor. Örneğin California’da orman sahiplerine her ilave bir ton karbon emilimi karşılığında karbon kredisi tahsis edilmeye başlandı. Bu kredinin California’daki sera gazı emisyonunu azaltma arayışında olan firmalara satılmasına imkân tanındı. Bu uygulama ile 2013-2017 yılları arasında 250 milyon dolarlık bir gelir yaratıldığı belirtiliyor. California’daki yıllık yolcu taşımacılığının %5’i kadar bir emisyonun bu düzenlemenin desteğiyle emiliminin sağlandığı ifade ediliyor.⁽⁴⁾

İklim değişikliği orman varlıklarını ve bu varlıklardan sağlanan ekonomik faydaları da tehdit ediyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)’nun tahminlerine göre dünyada orman ürünü ve ilişkili hizmetlerden elde edilen kazançlara duyarlı yaklaşık 1,6 milyar kişinin geliri tehdit altında.⁽⁵⁾Bu nedenle orman varlığı ve bunun sürdürülebilir yönetimi konusu iklim değişikliğinin yanında eşitsizliğin azaltılması ve kapsayıcılık gibi kalkınma konularıyla da ilişkili bir yapı sunuyor.

⁽¹⁾^{https://www2.cifor.org/forests-and-climate-change/}

⁽²⁾^{https://www.rff.org/events/rff-live/forests-and-climate-change-mitigation-role-markets/}

⁽³⁾^{https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/european-green-deal-communication_en.pdf}

⁽⁴⁾^{https://news.stanford.edu/press/view/15922#:~:text=For%20each%20additional%20ton%20of,offset%20their%20greenhouse%20gas%20emissions}

⁽⁵⁾^{http://www.fao.org/3/ca7064en/CA7064EN.pdf}