2023’te Ne Olmayacak?
Siz bu yazıyı tam olarak ne zaman okursunuz bilmiyorum ama bir gün önce, 2 gün sonra çok fark etmez: 2022’yi ya bitirmek üzereyiz ya da bitirdik. Artık konumuz 2023!
Tabi ben burada takvimsel bir konudan bahsediyorum. Yoksa aslına bakarsanız, biz piyasa iktisatçıları olarak seneyi kapatmak için 31 Aralık’ı beklemeyiz. En geç eylül-ekim gibi, mevcut yılla vedalaşmaya başlar, gözümüzü bir sonraki yıla dikeriz. Dolayısıyla, 2023 de bizim için ne kadar “yeni” bir yıl, emin değilim. Çünkü biz zaten bir süredir 2023 için olasılıkları didik didik ediyor, farklı senaryolar çalışıyor, okuyor, yazıyoruz…
O nedenle bu yazımda biraz 2023’ten bahsetmek istedim size. Ama geleneksel olduğu üzere, “Ne olacak?” diye değil de “Ne olmayacak?” diye sorarak. Dilerseniz önce küresel ekonomi 2022’yi nasıl kapattı ona bakalım:
- 2020’den bu yana hayatımızın içinde olan covid, 2022’ye de hızlı başlamıştı ama yaz döneminde özellikle Kuzey Yarım Küre için, geri plana itilmeye başlanan bir konu olmuştu. Tam planları buna göre yapalım derken, 2022’nin son haftası Çin’de artan vaka sayıları hayatımıza girdi. Çin’in uluslararası dolaşımı da serbestleştirmesi ile birlikte, vakaların yayılması kaçınılmaz. Seyahat kısıtı haberlerinin ilki eş anlı olarak İtalya ve ABD’den geldi bile.
- Pandeminin hız kesmesiyle birlikte, özellikle tedarik zincirlerinde rahatlama sinyalleri gözlemlemeye başlamıştık. 2022 sonunda Çin kaynaklı olarak değişen resim nedeniyle, yılı burada da baskının artması endişesi ile kapatıyoruz.
- Enerji krizi her yerde. Jeopolitik gerginliklerin insani boyutu, enerji krizi ile birleştiğinde fatura kabarıyor.
- Enflasyonu konuşmadığımız gün olmadı. “Geçici mi, kalıcı mı?” derken, bir bakmışız ki dünya genelinde yüksek enflasyondan payına düşeni almayan ülke kalmamış.
- İklim krizi bir “olasılık” değil, hayatın gerçeği. İklim krizine karşı mücadele için düzenleme yapmaktan, yine iklim krizi ile mücadelenin özüne odaklanmadan geçti aylar.
Peki bu giriş ve gelişmenin üzerine, sonuç? 2023’te dünya ekonomisinde ne olmayacak?
- Covid hayatımızdan çıkmayacak. Ancak iki sene öncenin sıkı kapatmalarının gündemde olması uzak ihtimal. Fakat yine de seyahat kısıtları farklı seviyede de olsa hayatımıza girecek.
- Tedarik zincirleri için rahatlama senaryosu en azından 2023’ün ilk yarısında masada olmayacak. Hep bir tedirginlik, hep bir endişe ile yola devam. 2 sene önceye geri dönmesek de vaziyet kırılgan.
- ABD ekonomisi gündemden düşmeyecek. ABD Merkez Bankası’nın doğru yolda olduğunu uzun zamandır yazıyorduk. Fikrimiz değişmedi. Asya kaynaklı riskler oyunu bozar mı diye izleyeceğiz.
- Avrupa’nın adrenalinsiz günü olmayacak. Açıkçası yılın son çeyreğinde Avrupa Merkez Bankası bizim ilk öngörülerimize göre daha iyi toparladı ama maç bitmiş değil.
- Asya’nın kırılganlığı bitmeyecek. Çin krizini ihraç eder, aman!
- Gelişmekte olan ülkeler, büyümede beklenen hızlanmayı gösteremeyecek. 2023’ün kırılganları, en azından ilk altı ayında, yine gelişmekte olan ülkeler olacak.
- COP27’nin yatırım bankacılığı yansımaları bitmeyecek. Daha agresif bir iklim finansmanına hazır olun.
- TSKB Ekonomik Araştırmalar raporlarını okumadan geçecek bir gününüz olmayacak. 2023 dalgalı / fırtınalı bir deniz. Geminiz sağlam, kaptanınız mahir olacak. Yoksa limandan çıkılmaz.
Aileniz ve sevdiklerinizle, sağlıklı, mutlu bir 2023 dilerken, çam sakızı, iktisatçı armağanı olarak yayınlarımıza üyelik için bize ulaşabileceğiniz bağlantıyı da altta paylaşıyorum. Haydi bakalım 2023! Buradayız!